Jak wybrać stal od dostawcy, by ramy stołów spawały się bez pęknięć?

W warsztacie wszystko gra, a mimo to po kilku dniach na ramie stołu pojawia się pęknięcie. Brzmi znajomo? Źródłem bywa nie tylko technika spawania, ale także dobór materiału. W 2025 roku, przy presji terminów i jakości, warto zacząć od właściwej stali dostawcy. W tym poradniku zobaczysz, jak ją sprawdzić, jak zminimalizować ryzyko pęknięć i jak bezpiecznie zamówić materiał.

Dowiesz się, jakie dokumenty są potrzebne, jak czytać atesty, czym jest współczynnik CEV i kiedy rozważyć próbkę do testów. Pokażę też, jak przygotować materiał i transport, by nie zepsuć dobrego startu.

Jak sprawdzić, czy gatunek stali nadaje się do spawania ram stołów?

Wybieraj stale konstrukcyjne o deklarowanej spawalności i niskiej zawartości węgla. Sprawdź normę wyrobu, CEV i stan powierzchni.
Do ram stołów zwykle wystarczają stale nieulepszane termicznie z grupy konstrukcyjnych, o dobrej ciągliwości. Dla blach i kształtowników szukaj oznaczeń zgodnych z PN-EN 10025-2. Dla profili zamkniętych sprawdź PN-EN 10219 lub PN-EN 10210. Informacja „spawalność: dobra” nie wystarczy. Potrzebny jest atest z chemicznym składem i wynikiem badań udarności. Litery JR, J0, J2 sygnalizują odporność na pękanie w niższych temperaturach, co pomaga także przy chłodnym warsztacie. Oceniaj grubość elementu i układ spoin. Im grubszy materiał i większe usztywnienie, tym większe naprężenia. W takich miejscach wymagana jest stal o niskim CEV i poprawna technologia.

Jakie certyfikaty i dokumenty powinna mieć stal dostawcy przed zakupem?

Podstawą jest atest hutniczy zgodny z EN 10204 3.1 z numerem wytopu i chemicznym składem.
Dokument wskazuje normę wyrobu, skład, własności mechaniczne i wyniki badań. Dzięki numerowi wytopu utrzymasz pełną identyfikowalność partii. Dodatkowym atutem u dostawcy jest system jakości ISO 9001. Jeśli materiał ma trafić do wyrobu budowlanego objętego EN 1090, poproś o deklarację właściwości użytkowych i oznakowanie CE, gdy to dotyczy danej pozycji. W praktyce dla meblowych ram stołów wystarcza prawidłowy atest 3.1 i zgodność z właściwą normą. Upewnij się, że stal dostawcy jest oznakowana, a wiązki posiadają etykiety z numerem wytopu.

Jak ocenić zawartość węgla i współczynnik CEV w dostarczonej stali?

Policz CEV z atestu i porównaj go z grubością elementów oraz planowaną technologią. Niższy CEV to mniejsze ryzyko pęknięć.
CEV to współczynnik równoważnika węgla opisujący skłonność do hartowania i pękania. Liczy się go ze składu chemicznego: CEV = C + Mn/6 + (Cr+Mo+V)/5 + (Ni+Cu)/15. Dane bierzesz z atestu 3.1. Dla cienkich i średnich grubości preferuj CEV około 0,40 lub niżej. Wyższe wartości mogą wymagać podgrzewania wstępnego i ściślejszej kontroli temperatury międzyściegowej. Oprócz CEV spójrz na siarkę i fosfor. Im mniej zanieczyszczeń, tym lepiej dla ciągliwości spoiny.

Czy stal czarna czy nierdzewna lepiej zapobiega pęknięciom spoin ram stołów?

Do ram stołów zwykle wystarczy stal czarna o niskim CEV i dobra technologia spawania. Nierdzewna nie gwarantuje braku pęknięć.
Stal czarna jest powszechnie stosowana w meblach i łatwa w spawaniu, jeśli ma niski CEV i czystą powierzchnię. Pęknięcia zimne wynikają głównie z wodoru, naprężeń i utwardzenia strefy wpływu ciepła. Można je opanować procesem. Stale nierdzewne austenityczne są mniej wrażliwe na pękanie wodorowe, ale mogą pękać na gorąco przy zbyt wysokim cieple liniowym lub zanieczyszczeniach. Nierdzewna ma sens, gdy środowisko wymaga odporności na korozję. Wybór materiału powinien wynikać z warunków pracy stołu i budżetu. Niezależnie od rodzaju stali dostawcy, kluczowa jest kontrola technologii.

Jak przygotować materiał i proces spawania, by zmniejszyć ryzyko pękania?

Zadbaj o czystość, właściwe dopasowanie, kontrolę temperatury i niskowodorowe materiały dodatkowe.

• Usuń rdzę, zgorzelinę, farbę i oleje co najmniej 20–30 mm od krawędzi spoiny.
• Zapewnij proste krawędzie i powtarzalny luz montażowy. Zmniejsz punktowe usztywnienia.
• Stosuj druty i elektrody niskowodorowe. Przechowuj je sucho. Elektrody piecz zgodnie z kartą produktu.
• Dostosuj ciepło liniowe do grubości. Unikaj przegrzewania i nadmiernego wprowadzenia ciepła.
• Przy wyższym CEV lub dużej grubości rozważ podgrzewanie wstępne i kontroluj temperaturę międzyściegową.
• Spawaj symetrycznie i etapami, aby ograniczyć odkształcenia i naprężenia.
• Pozwól złączom stygnąć powoli. Nie chłodź wymuszenie.
• Po spawaniu wykonaj przegląd wizualny. Dla serii rozważ badanie penetracyjne naroży.

Dobrze dobrane spoiwo i gaz osłonowy oraz powtarzalne ustawienia półautomatu znacząco ograniczają ryzyko pęknięć.

Jak zlecić cięcie na wymiar i dowóz, żeby otrzymać materiał bez uszkodzeń?

Wybierz cięcie mechaniczne z kontrolą tolerancji i poproś o bezpieczne pakowanie z etykietami wytopu.
Dla profili i kształtowników preferuj piłę taśmową. Daje prostopadłe, zimne cięcie i gładką krawędź. Jeśli planowane jest cięcie termiczne, poproś o szlifowanie strefy wpływu ciepła. Unikniesz utwardzenia krawędzi. Ustal tolerancje długości i prostopadłości. Zażądaj usunięcia gratu. Poproś o zatyczki do profili, aby ograniczyć korozję wewnątrz. Materiał powinien być opakowany z separatorami, zabezpieczony przed przesunięciem i opisany etykietami z numerem wytopu. Dowóz uzgodnij tak, by rozładunek nie wymuszał zginania długich profili. Po dostawie sprawdź stan powłoki, prostoliniowość oraz zgodność z dokumentami. Dobra organizacja transportu ułatwia utrzymanie jakości, nawet gdy stal dostawcy jedzie daleko.

Czy warto zamówić próbkę stali dostawcy do testów spawalności przed produkcją?

Tak, próbka z atestem pozwala zweryfikować spawalność w Twoich warunkach i uniknąć serii z wadą.
Poproś o odcinki z tej samej partii i z tym samym numerem wytopu. Wykonaj krótkie spoiny pachwinowe i doczołowe w typowych pozycjach. Oceń wizualnie lico, przetop i odkształcenia. W prostych warunkach możesz zrobić próbę gięcia lub przekrój makro z trawieniem, aby sprawdzić przetop i niezgodności. W narożach i strefach krytycznych użyj penetrantu barwnego. Zanotuj ustawienia parametrów i dobierz je do produkcji. Dzięki temu zamówisz właściwą stal dostawcy i ograniczysz poprawki oraz reklamacje.

Podsumowanie

Dobrze dobrana stal, czytelny atest, policzony CEV i powtarzalna technologia to prosty przepis na spoiny bez pęknięć. Zadbaj o próbkę, ustawienia i logistykę, a Twoje ramy stołów będą powtarzalne i estetyczne.

Złóż zapytanie o stal dostawcy do ram stołów i poproś o próbkę z atestem do testów spawalności.